Predmet: Zahtijev za primjenu zakonskih normi u izvještavanju RTCG o predizbornoj kampanji za parlamentarne izbore
Predsjedniku Savjeta RTCG
Članovima Savjeta RTCG
Poštovani,
obraćamo vam se sa zahtjevom da hitno donesete neophodne odluke i osigurate primjenu zakonskih normi prilikom praćenja predizborne kampanje od strane RTCG.
Direktan povod za naše obraćanje je negativan trend u praćenju predizborne kampanje koji je primjetan od 4. avgusta. Više je primjera koji ukazuju na kršenje propisa i neprofesionalno djelovanje urednika informativnog programa TVCG.
U Dnevniku 2, emitovanom 12.08.2020, došlo je do kršenja profesionlanih principa i standarda RTCG objavljivanjem predizbornih poruka predsjednika Vlade Crne Gore mimo posebnog bloka namijenjenog za politički marketing. U prilogu posvećenom posjeti opštini Tivat, predsjednik Vlade je izjavio: “Vlada će u narednom mandatu sigurno obezbijediti da se ta nova vizija razvoja aerodroma ostvari. Nastavićemo započetu tendersku proceduru i dovršiti do kraja proces koji nam garantuje najmanje 100 miliona eura avansnog prihoda, zatim godišnju naknadu, čiji je iznos veći od sadašnje dobiti aerodroma i nove investicije od najmanje 200 miliona eura, a Tivat i Podgorica prihodovaće značajan dio od koncesione naknade.”
U ovom slučaju, došlo je do kršenja profesionalnih standarda koji se odnose na praćenje predizborne kampanje. U Pravilniku o programskim principima i profesionalnim standardima u RTCG navedeno je: “U skladu sa članom 55 Zakona o izboru odbornika i poslanika, Savjet RTCG donijeće posebna pravila o političkoj propagandi za vrijeme predizbornre kampanje.” Pravila o izvještavanju RTCG o predizbornoj kampanji za parlamentarne izbore donijeta su 10. jula ove godine. U članu 6 stav 2 Pravila nevedeno je: “Izvještaji o aktivnostima državnih organa, funkcionera i predstavnika lokalne samouprave, na njihovim redovnim državnim poslovima u vrijeme predizborne kampanje, ne smiju sadržati poruke izborne i stranačke propagande.”
Izjava predsjednika Vlade je data u svrhu izborne i stranačke propagande jer govori o onome što će nova Vlada uraditi u narednom mandatu. Ovaj vid političkog marketinga čelnika izborne liste DPS-a na parlamentarnim izborima nije mogao da bude emitovan u Dnevniku 2 već isključivo u posebnom bloku namijenjenom za poltički marketing ili da uopšte ne bude emitovan.
TVCG je prenijela i izjavu predsjednika Vlade od 6. avgusta, prilikom posjete Plavu, kada je obećao u narednom mandatu Vlade izgradnju puta prema Kosovu.
U predizbornoj kampanji DPS-a, državni funkcioneri koji se nalaze na izbornoj listi, suprotno članu 51a stav 2 Zakona o izboru odbornika i poslanika, svoje medijske nastupe stavljaju u fukciju predizborne kampaje (“Funkcionerima iz stava 1 ovog člana je zabranjeno da, u vrijeme izborne kampanje, svoje medijske nastupe u ulozi državnog ili drugog javnog funkcionera zloupotrijebe i iskoriste za reklamiranje ili reklamiranje izborne liste i/ili njenog izbornog programa.”).
Ovakav način rada TVCG je suprotan članu 8 stav 3 Pravilnika o pravima i obavezama emitera tokom kampanje za izbore za poslanike Skupštine Crne Gore, kojeg je donijela Agencija za elektronske medije (“Emiter je dužan da, u okviru programskih sadržaja iz stava 2 ovog člana, prilikom izvještavanja, o aktuelnim događajima, radu državnih organa i funkcionera i svih subjekata koji su uključeni u proces izborne kampanje, u vezi sa pitanjima koja se ne odnose na izbore, vodi računa da navedeno izvještavanje ne sadrži posebno promotivno upućivanje na podnosioce izbornih lista, kandidate sa izbornih lista ili njihove aktivnosti, ideje ili političke stavove.”).
U periodu od 4. do 13. Avgusta, u centralnoj informativnoj emisiji Dnevnik 2 emitovano je 30 priloga u kojima se predstavlja vlast (uključujući promovisanje trećeg paketa podrške privrednim subjektima pogođenim epidemijom, promocijom Investiciono-razvojnog fonda, ali i posjete ministara i predsjednika Vlade opštinama).
Istovremeno, opozicija je bila zastupljena u svega tri tematska priloga (napuštanje članova OO Demos-a Tivta, osude grafita u Beranama sa nacionalističkim i šovinističkim porukama, reakcije opozicionih partija na odluku DIK-a da ograniči ostvarenje biračkog prava) u kojima je mogla da saopšti svoje stavove.
Tokom perioda 4-13 avgust, u Dnevniku 2 TVCG, emitovano je 20 priloga koji se direktno odnose na izbore.
Od 4. Avgusta, skoro da nema životnih tema koje se obrađuju na TVCG a i kada se to desi bude stavljeno u funkciju podrške vladajućoj političkoj grupaciji (primjer: prilog od 9. avgusta u kojem se afirmativno govori o podršci Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja proizvođačima sira i saopštava iznos sredstava koja su obezbijeđena od Vlade Crne Gore (a ne iz budžeta kojeg finansiraju svi građani). Vjerovatno da postoje poljoprivredni proizvođači koji imaju zamjerke na rad Ministarstva, a tu su i opozicioni predstavnici koji mogu dati svoje viđenje podrške proizvođačima. Ilustrativan primjer je i prilog o turističkoj sezoni u opštini Kotor (10. avgust) koji uključuje samo predstavnike hotela koji su afirmativno govorili o solidnoj turističkoj sezoni, dok je predsjednik opštine Kotor u okviru priloga govorio o planovima za izgradnju turističkih kompleksa u narednom mandatu. Naravo, ni u ovom prilogu nije bilo drugačijeg mišljenja.
Upečatljiv je prilog posvećen posjeti potredsjednika Vlade Milutina Simovića Kolašinu i Petnjici (od 10. avgusta) u kojem se podsjeća na investicije u oblasti turizma i poljoprivrede, ali nema informacija sa kim se sastao potpredsjednik Vlade i kojim povodom. Podsjećamo da je gospodin Simović na izbornoj listi DPS-a za parlamentarne izbore.
Takođe, prate se aktivnosti predsjednika Crne Gore i predsjednika DPS-a koje su vezane za turističke komplekse u izgradnji i novotvorene trgovačke komplekse, itd…
Sve rečeno upućuje na to da se se resursi RTCG (ekipe za snimanje i tehnika) koriste za promotivne izborne svrhe jedne partije. RTCG u skladu sa propisima ne treba da tretira ovaj vid kampanje partije na vlasti kao realizaciju redovnih aktivnosti već kao politički marketing i u skladu sa tim i postupa. Moguće je da se zatraži od vladajuće partije da sami snimaju promotivne skupove svojih funkcionera i da se oni objavljuju u okviru političkog matrketinga (pod istim uslovima kao i za druge političke subjekte) ili da se uopšte ne objavljuju aktivnosti javnih funkcionera u predizbornom periodu. To ne znači da državni funkcioneri ne treba rade u toku predizborne kampanje već da se njihove promotivne predizborne aktivnosti tretiraju kao poltički marketing u posebnim blokovima ili da se uopšte ne prenose.
Podsjećamo članove Savjeta RTCG da je u susret parlamentarnim izborima 2016. godine tadašnji Savjet donio odluku da menadžment prati zastupljenost vlasti i opozicije u centralnoj informativnoj emisiji i drugim segmentima informativnog programa. Ta odluka Savjeta iz 2016. godine nikada nije ukinuta.
Statut RTCG u članu 29 propisuje: „Savjet RTCG je nadležan za obavljanje poslova koji su predviđeni Zakonom, ovim Statutom i normativnim aktima RTCG.“
Tražimo da, u skladu sa Statutom, Savjet RTCG hitno zaustavi ovakav vid praćenja predizborne kampanje i omogući ravnopravan tretman svih političkih subjekata u predizbornj kampanji.
S poštovanjem,
Goran Đurović, direktor Media centra
