Megafon Saopstenje

Pozdravljamo odluku predsjednika Milatovića i pozivamo Vladu i poslanike da isprave grešku u Zakonu o nacionalnom javnom emiteru-javnom medijskom servisu Crne Gore

Media centar pozdravlja odluku predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića da vrati na ponovno odlučivanje Zakon o nacionalnom javnom emiteru-javnom medijskom servisu Crne Gore.

Vlada i poslanici u Skupštini imaju sada novu šansu da poprave zakonska rješenja kojima se bitno utiče na profesionalizaciju i samostalnost RTCG, ali i na mogućnost veće održivosti komercijalnih medija.

Usvajanjem medijskih zakona za potrebe dobijanja pozitivnog IBAR-a ne treba biti propuštena prilika da se suštinski unaprijedi zakonski okvir za kvalitetnije informisanje javnosti.

Vladi i skupštinskoj većini ne smije biti važnija prilika za samopromociju i prikupljanje političkih poena u odnosu na suštinsku profesionalizaciju ključne institucije u oblasti medija.

Prije usvajanja medijskih zakona, grupa od 40 NVO dostavila je svim poslaničkim klubovima  upravo zahtijev da se amandmanima ponovo pooštre kriterijumi za izbor članova Savjeta i generalnog direktora RTCG. Postupak predsjednika Crne Gore je na liniji zahtijeva NVO, ali i radne grupe koja je 30 mjeseci radila na medijskim zakonima i utvrdila nacrt zakona kojim se za člana Savjeta RTCG i generalnog direktora traži da imaju najmanje 10 godina radnog iskustva u VII1 stepenu kvalifikacije.

Vlada je odlučila, a većina u Skupštini prihvatila, da se ublaže krierijumi za članove Savjeta i za generalnog direktora RTCG. Podsjećamo javnost da istovremeno Vlada nije izvršila bilo kakvu izmjenu u Zakonu o audiovizelnim uslugama, pa je u ovom propisu ostao kao kriterijum za izbor članova Savjeta Agencije za AVM usluge i direktora ove institucije minimum od 10 godina radnog iskustva sa VII1 stepenom kvalifikacije. Očigledno da je Vlada imala poseban interes za RTCG koji nije manje važna institucija od Agencije za audiovizelne usluge, pa je jedino objašnjenje da je većina u Vladi prilagođavala zakonske kriterijume unaprijed određenoj osobi koja treba  da pokrije funkciju generalnog direktora.

Ovo nije novina jer je istu stvar PES sa koalicionim partnerima uradio i prilikom donošenja odluke o RTV Podgorica, kada je u poslednjem trenutku ublažio kriterijume za izbor direktora kako bi na tu funkciju doveli Vladimira Otaševića.

Ne vidimo potrebu za ublažavanjem kriterijuma za generalnog direktora RTCG ukoliko se hoće doći do kvaliteta u rukovođenju institucijom koja raspolaže sa 20 miliona eura godišnje koje plaćaju svi građani. Nije cilj izbora generalnog direktora RTCG da se prijavi što veći broj kandidata nego da se izabere osoba sa što većim profesionalnim iskustvom jer je to način da se dođe do većeg kvaliteta u radu javnog medijskog servisa. Ako bi bio cilj da se prijavi što veći broj kandidata za poziciju generalnog direktora, onda je najbolje da se uklone svi kriterijumi i da se dozvoli svim poslovno sposobnim građanima da konkurišu za ovo radno mjesto.

Takođe, Vlada i poslanici imaju priliku da isprave pogrešnu odluku davanja dozvole RTCG da emituje marketing u periodu od 20h do 22h. Prilikom izrade  zakona, Radna grupa bila je na stanovištu da treba zadržati rješenje iz prethodnog zakona, smatrajući da su prihodi od marketinga za TVCG u ovom terminu zanemarljivi u odnosu na ukupne prihode iz budžeta koje ostvaruje (u ovom trenutku oko 20 miliona eura) dok sa druge strane komercijalni mediji, čiji su ukupni godišnji budžeti manji od budžeta RTCG, mogu imati značajan izvor prihoda. Treba napomenuti da je Zakonom o AVM uslugama povećan minimum sopstvene produkcije komercijalnih tv emitera na 25%, pa je položaj komercijalnih emitera dvostruko pogoršan time što je TVCG dobila mogućnost da koristi marketing prostor u terminu od 20h do 22h. Mnogi poznati javni medijsi servisi imaju zabranu emitovanja marketinga u periodu 20h do 22h, a neki imaju i potpunu zabranu reklamiranja kao npr. BBC. Takođe, na javnom medijskom servisu u Švedskoj, kao i Njemačkoj je reklamiranje zabranjeno poslije 20h, radnim danima i tokom praznika. Slična situacija je i u Holandiji i Francuskoj. Prilikom utvrđivanja javne politike treba da se vodi računa o iznalaženju optimalnih mjera koje će dovesti do povećanja produkcije komercijalnih medija u cilju kvalitetnijeg informisanja javnosti ali i sa druge strane koje će omogućiti fer uslove na tržištu.

Podsjećamo javnost da je Evropska komisija dala pozitivno mišljenje na zakonska rješenja na kojima insistira predsjednik Crne Gore, koje je predložila  grupa NVO a u vidu amandmana podržali poslanici opozicije i Demokratska Crna Gora prilikom glasanja o medijskim zakonima.

Koliko je neophodna hitna profesionalizacija RTCG pokazuje i današnje izvještavanje RTCG čiji novinar (čiji su inicijali M.V.) iznosi neistine i smišljeno skriva informaciju da je Evropska komisija dala pozitivno mišljenje i na nacrt zakona kojeg je predložilo svojevremeno Ministarstvo kulture i medija, a koje je podrazumijevalo kao kriterijum za izbor generalnog direktora 10 godina radnog iskustva sa VII1 stepenom stručne spreme i zabranu emitovanja marketinga na TVCG u period od 20h do 22h. Dakle, istina je da predsjednik Milatović nije vraćanjem Zakona o RTCG predložio ništa suprotno mišljenju Evropske komisije, kao što ni amandmani poslanika u Skupštini nisu bili protivni stavovima Evrospke komisije.

Očigledno da je predsjednik Jakov Milatović postao meta uredničkom timu RTCG koji je jako zadovoljan ublaženim kriterijumima za generalnog diektora. Urednički tim koji očigledno ima novog gazdu je toliko profesionalan da povodom usvajanja medijskih zakona nije organizovao makar jednu debatnu emisiju kako bi javnosti postalo jasnije šta se dobija ili gubi različitim zakonskim rješenjima.

Goran Đurović, direktor Media centra